België hinkt achterop in Europees 5G-debat: beleid blijkt bepalender dan geografie

Uit onderzoek blijkt dat het succes van 5G-uitrol in Europa voornamelijk afhnakelijk is van tijdige spectrumtoewijziging en doordacht beleid.

De beschikbaarheid van 5G in Europa verschilt sterk per land. België blijft ver achter in vergelijking met koplopers in Noord- en Zuid-Europa. Dat ligt niet aan geografie of bevolkingsdichtheid, maar vooral aan de snelheid en het beleid rond spectrumtoewijzing.

Beleid bepaalt 5G-dekking

Uit recent onderzoek op basis van Speedtest Intelligence-gegevens blijkt dat Europese landen zeer uiteenlopende 5G-dekkingsgraden kennen. Terwijl Denemarken, Zweden en Griekenland in het tweede kwartaal van 2025 meer dan 75 procent 5G-beschikbaarheid haalden, bleef België steken op amper 11,9 procent. Ook andere West- en Centraal-Europese landen zoals het Verenigd Koninkrijk en Hongarije scoren laag. Gemiddeld brachten Europese mobiele gebruikers 44,5 procent van hun tijd door op 5G-netwerken, tegenover 32,8 procent een jaar eerder.

De verschillen worden verklaard door beleidsmatige keuzes. Snelle spectrumtoewijzingen, bindende dekkingsverplichtingen en het stimuleren van infrastructuurdeling blijken cruciale factoren voor een succesvolle uitrol. In landen als Zweden en Italië leidde de recente activering van de 700 MHz-band tot een forse toename van de dekking. België daarentegen kampte met jarenlange vertraging door politieke onenigheid tussen gewesten en strikte stralingsnormen in Brussel.

Langzaam tempo voor 5G Standalone

Niet alleen qua dekking, ook op het vlak van 5G Standalone (SA) loopt Europa achter. Slechts 1,3 procent van de Speedtest-metingen in de EU gebeurt via een 5G SA-netwerk. Spanje is een uitzondering met acht procent, mede dankzij het gebruik van Europese herstelgelden om landelijke netwerken te ondersteunen. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten en China ligt het aandeel respectievelijk boven de 20 en zelfs 80 procent.

Voor België speelt ook de laattijdige spectrumveiling parten. Die vond pas in 2022 plaats, drie jaar later dan gepland. Intussen gebruikten Belgische operatoren technieken zoals Dynamic Spectrum Sharing (DSS) om kunstmatig 5G-dekking te tonen, zonder dat echte snelheids- of capaciteitsvoordelen gerealiseerd werden.

Het onderzoek wijst erop dat beleidskeuzes — niet technologische achterstand of geografische beperkingen — het verschil maken. Landen die hun spectrum sneller en strategisch toewijzen, plukken daar nu de vruchten van. België staat voor de uitdaging om de uitrol te versnellen als het zijn digitale ambities wil waarmaken richting 2030.