Voor het eerst sinds 2012 liggen de CPU-testscores van laptops en desktops niet hoger dan een jaar eerder. Het is onduidelijk waar de dip vandaan komt, al zijn er mogelijke redenen.
Processorfabrikanten claimen jaar na jaar dat ze meer pk’s bieden met hun nieuwste en krachtigste chips. Voor het eerst in meer dan 20 jaar lijkt de innovatie in de chipwereld zich echter niet te vertalen naar snellere computers. Dat blijkt uit cijfers van PassMark, dat al sinds 2012 benchmarksoftware aanbiedt en resultaten tweewekelijks samenvoegt tot een grafiek.
Die grafiek kent een duidelijke knik. Sinds 2012 zijn de gemiddelde scores jaar na jaar hoger. Rond 2016 nemen ze zelfs een vlucht, zeker bij de laptops. In 2024 waren geteste pc’s nog krachtiger dan in 2023, maar de eerste cijfers uit 2025 tonen een ongeziene dip.
De desktopprestaties vallen volgens de cijfers met 0,5 procent terug. Voor laptops bedraagt de dip 3,4 procent. Servers zien een terugval van 5,7 procent.
De resultaten lijken wel representatief. Doorheen het jaar zal PassMark de grafiek updaten, maar nu al heeft het bedrijf bijna 48.000 testresultaten ter beschikking voor desktops ter beschikking, en 25.000 resultaten voor laptops. De data voor vorig jaar zijn gebaseerd op respectievelijk 186.000 en 101.000 samples. Het valt op dat zelfs de prestaties van servers een terugval kennen, al heeft PassMark daar minder resultaten (17.000 samples vorig jaar tegenover bijna 2.000 nu).
Mogelijke verklaringen
Er zijn verschillende mogelijke verklaringen. De meest aannemelijke is de prijs-kwaliteitverhouding, waarbij klanten voor gebalanceerde en efficiënte configuraties kiezen die niet noodzakelijk krachtiger zijn. Intel en AMD schermen bovendien met verbeteringen zoals NPU’s, maar daar hebben eindgebruikers eigenlijk heel weinig aan.
Chips worden verder geoptimaliseerd voor betere autonomie van toestellen en een lager energieverbruik. Dat uit zich in designs die soms minder capabel zijn in brute rekenkracht, en dat is net iets waar benchmarktests op focussen.
Voor de terugval bij laptops is het aanlokkelijk om te verwijzen naar de tegenvallende chips van Intel. Die hebben steeds minder prestatie-kernen aan boord, zeker in het middensegment. Allerhande toevoegingen zoals E-kernen en accelerators moeten gebruikers bekoren, maar op basis van onze tests is zeker de recentste generatie van laptopchips niet zo aantrekkelijk.
Ook die verklaring rammelt echter. Wat er gebeurt in laptopland, heeft geen directe impact op de serverchips. Sterker nog: onder impuls van AMD Epyc zijn daar wel steeds krachtigere CPU’s verkrijgbaar. Toch vallen de scores ook daar terug.
Geen hogere toppen
PassMark meet ieder jaar ook de topprestaties van CPU’s. Daar is de evolutie al sinds 2023 stilgevallen. Voor de desktop werd de piekscore dan bereikt, laptops klimmen nog een beetje maar niet veel.
De scores zijn op z’n minst bevreemdend te noemen. Passmark is een betrouwbare naam met veel resultaten om doorheen de jaren naar terug te kijken. Het lijkt er op basis van die resultaten op dat de evolutie in de kracht van CPU’s zich niet meer rechtstreeks vertaalt naar de toestellen die mensen en bedrijven kopen.