AI-bedrijven spelen het niet altijd eerlijk volgens Gartner. Lees altijd de kleine lettertjes van je licentie, als je die kan vinden tenminste.
Gartner-analist Jo Liversidge gaf de AI-industrie een tik op de vingers tijdens een evenement van het analysebureau. Volgens Liverside is er sprake van ‘totale chaos’ als het op AI-licenties aankomt. Gebruiksvoorwaarden voor AI-tools zijn ofwel onvindbaar of bevatten verborgen adders, en is er een gebrek aan consistentie in prijzen voor AI-diensten.
De analiste doorpluisde de contract- en licentievoorwaarden van verschillende grote vendoren en stelde vast dat er nauwelijks of niet over AI gesproken wordt. AWS is de uitzondering op de regel, al moet je doorbladeren tot clausule 50 voor de eerste expliciete vermelding. Klanten weten daardoor eigenlijk niet wat ze nu precies aankopen, merkte Liversidge op.
Adder onder het gras
Daarnaast schuilen vaak moeilijk te vinden adders in de gebruiksvoorwaarden die grote gevolgen kunnen hebben. Een voorbeeld dat Liversidge aanhaalt, is wie de verantwoordelijkheid draagt bij auteursrechtschendingen door AI-tools. Dat is een groot probleem, wetende dat AI-bedrijven zo goed als het volledige internet hebben gevoed aan hun systemen in de trainingsfase.
Toch wil menig AI-partij die hete aardappel doorschuiven naar klanten via niet te weigeren gebruiksvoorwaarden. Gartner spoort gebruikers aan zich daar niet zonder slag of stoot bij neer te leggen. Dat levert soms ook resultaten op: na hevige kritiek besloot Adobe de verantwoordelijkheid voor eventuele claims op zich te nemen.
Andere clausules die vaak wrevel tussen vendoren en gebruikers veroorzaken, is wie het eigendom en gebruiksrecht over de content bezit. WeTransfer en opnieuw Adobe veroorzaakten verwarring en verontwaardiging bij gebruikers over het gebruiken van content voor AI-training. Lees aandachtig de kleine lettertjes en durf te klagen als je het er niet mee eens bent, is de boodschap.
Inconsistente prijzen
Niet alleen de gebruiksvoorwaarden van AI-diensten zijn verwarrend, maar ook de prijzen. Vendoren hanteren verschillende prijssystemen, maar soms kunnen prijzen ook binnen het portfolio van één vendor variëren. Dat is volgens Gartner bij Salesforce Agentforce bijvoorbeeld het geval.
Er wordt vaak gewerkt ofwel met een systeem van ‘tokens’ om de kost te bepalen, of met vooraf betaalde credits die arbitrair worden (her)berekend. Beide systemen maken het vooral eenvoudig voor vendoren om prijzen te verhogen, en onmogelijk voor gebruikers om de kosten in te schatten.
Diensten die werken volgens een abonnementsformule met een vaste prijs, gaan hier eveneens niet vrijuit. Gebruikers worden automatisch en ongevraagd overgezet op AI-abonnementen, meestal gepaard met een prijsverhoging, terwijl ‘AI-loze’ producten ofwel uitgefaseerd worden of niet meer te vinden zijn in de catalogus. Wie een Microsoft-abonnement wil zonder Copilot, moet goed zoeken.
lees ook
Microsoft en Google rammen AI door je strot (en laten je ervoor betalen)
Nu vendoren volop agentic AI-toepassingen toevoegen aan hun diensten, zal het voor gebruikers alleen maar complexer worden, vreest Gartner. Toch zal dat AI-adoptie niet afremmen. Gartner voorspelt eveneens dat tegen 2030 iedere IT-rol AI op één of andere manier zal gebruiken.