Een gezonde organisatie heeft zijn processen onder controle. Uit recent onderzoek van IDC blijkt dat bedrijven in de Benelux voorlopig een lage maturiteit hebben wat betreft AI, maar ook dat ze veel aandacht besteden aan data en de risico’s die AI met zich meebrengt. Dat is zeker een goede zaak, al mag het natuurlijk niet verlammend werken voor innovatie met AI.
Het is intussen alweer drie jaar geleden sinds ChatGPT op het toneel verscheen. Voor bedrijven was dit een belangrijke mijlpaal, want plots was AI zo toegankelijk dat de technologie overal op de radar kwam. Maar AI is natuurlijk meer dan ChatGPT. Hoe ver staan onze bedrijven echt? En hoe doen we het in de Benelux in vergelijking met Europa en de rest van de wereld?
Gebrek aan AI-geletterdheid
Een onderzoek waarvoor IDC wereldwijd 2.375 professionals (zowel IT als management) bevroeg, toont dat de AI-maturiteit in onze regio nog niet ver gevorderd is. Er is veel vertrouwen in AI als we kijken naar operationele doeleinden zoals productiviteitswinst of het ontwikkelen van nieuwe producten – opvallend meer dan het globale gemiddelde.
Maar op strategisch niveau verwachten respondenten nog niet dat AI ook zal helpen bij het verbeteren van het besluitvormingsproces. In vergelijking met de rest van de wereld scoort de Benelux op dit gebied liefst 18,5% lager. Nochtans levert het strategisch gebruik van AI het hoogste rendement op. Denk aan initiatieven die het marktaandeel van de organisatie verhogen of die de klantervaring verbeteren.
Wat maturiteit op het gebied van AI en data-infrastructuur betreft, zit slechts 4% van de Benelux-organisaties in een ‘transformatieve’ fase. Ter vergelijking: het Europese gemiddelde is 11%. Die lage score wijst wellicht op een bredere uitdaging: onze AI-geletterdheid ligt op dit moment nog te laag om echt voordeel te doen met de technologie. Niet alleen in de bedrijfswereld, maar ook in de bredere samenleving zijn we nog onvoldoende in staat om de impact van AI in te schatten. Het goede nieuws is dat we merken dat steeds meer organisaties hier intussen wel mee bezig zijn.
Geen AI zonder sterke data-governance
Toch hoeven de cijfers geen slecht nieuws te zijn. Integendeel zelfs, het onderzoek toont aan dat we in de Benelux meer focussen op uitdagingen en risico’s zoals dataprivacy en -security. Wellicht is die mindset het gevolg van de strenge regels die Europa doorvoert met betrekking tot privacy (GDPR), security (NIS2) en AI (EU AI Act). Vergeleken met het globale gemiddelde liggen liefst 12% meer respondenten in de Benelux wakker van het risico op securityincidenten.
Daarnaast staan transparantie en de verklaarbaarheid van de output van modellen minder hoog op de radar van Benelux-organisaties. In zekere zin is dit wel normaal, aangezien deze facetten in de volgende stap komen na het aanleggen van de juiste datafundamenten. Data is de bron van alles. Zonder goede data is het niet mogelijk om succesvol te zijn met AI. Niets is dus belangrijker dan data-governance.
Het is positief dat we AI in de Lage Landen op een doordachte manier benaderen en dat we deze technologie niet overhaast willen inzetten. Maar we mogen ons ook niet blindstaren op de risico’s. Zelfs al beschik je over de beste data, je bent er niets mee als je er niets zinvols mee doet. Onze voorzichtige aanpak mag niet verlammend werken voor de innovatieve mindset van een bedrijf.
Het vertrouwensdilemma van AI
Een andere factor die een hoofdrol speelt in succes met AI, is vertrouwen. Als een AI-model een beslissing neemt, dan zit er altijd wat statistische onzekerheid in die keuze. Je moet dus kunnen vertrouwen in de onzekerheid die AI doet ontstaan, maar daar zijn we in de Benelux nog niet klaar voor. Zonder zo’n dosis vertrouwen kan AI echter onmogelijk waardevolle resultaten opleveren.
Ook wereldwijd zien we een vertrouwensdilemma. Aan de ene kant stellen organisaties dat ze veel vertrouwen hebben in AI, terwijl ze eigenlijk niet genoeg geïnvesteerd hebben in betrouwbare praktijken, technologieën en governance-kaders. In de Benelux is dit het geval voor 39% van de respondenten. Anderzijds zijn er ook bedrijven die deze investeringen wel hebben gedaan, maar te weinig vertrouwen hebben om het volledige potentieel van AI te benutten (10% in de Benelux).
Zonde, want hoe groter de kloof tussen het vertrouwen in AI en de werkelijke betrouwbaarheid van de technologie, des te lager het rendement van AI in de organisatie, zo blijkt uit de studie.
Hoe lossen we dat dilemma dan op? In de eerste plaats moeten we de governance van onze data en modellen versterken. Op dat gebied zijn we in de Benelux dus op de goede weg. Daarna is het belangrijk om transparante en ethische praktijken te voorzien. En tot slot zijn investeringen in skills en cultuur essentieel om gebruikers het vertrouwen te geven om ook op strategisch niveau met AI aan de slag te gaan.
Conclusie: vertrouwen is geen optie. Het is een voorwaarde om AI op een verantwoorde manier te gebruiken. Nieuwe technologieën, zoals Agentic AI en Quantum AI, vragen zelfs om nog sterkere fundamenten. In de Benelux zijn we volop bezig om die fundamenten te leggen, maar het is tijd om een versnelling hoger te schakelen en echte waarde te creëren met onze investeringen in AI.
Dit is een ingezonden bijdrage van Véronique Van Vlasselaer, Analytics & AI Lead, South West & East Europe bij SAS. Klik hier voor meer informatie over de oplossingen van het bedrijf.